Highlights langs de route

De locaties op de routes van ongeveer 13 km en 20 km van de Kasteelwandeling van De Haar zijn bekend! Neem je stempelkaart mee en verzamel de stempels onderweg bij de stempelposten. Laat je daarnaast tijdens de wandeltocht verassen door (muzikale) acts en gezellige stops. Bekijk de volledige route hier

Start en finish: Kasteel De Haar

De start en finish van de Kasteelloop De Halve van De Haar zal plaatsvinden bij Kasteel De Haar. Kasteel de Haar is het grootste en meest luxueuze kasteel van Nederland.
het middeleeuwse kasteel kenmerkt zich door de rijke en extravagante geschiedenis
en de vele bijzondere verhalen die achter de kasteelmuren schuil gaan. Rondom het kasteel liggen het park en de tuinen. Het park is ruim 55 hectare groot.  Lanen en slingerende routes doorkruisen het park en de tuinen op verschillende manieren. Het parkbos en de voormalige menagerie bieden een aantrekkelijke besloten wandeling. Daarnaast bieden ook het doolhof, het grote hertenkamp, de romantische overdekte brug en de picknickweide bij de vijver aantrekkelijke bestemmingen.

Hertenkamp De Haar

Bewonder hier de hertjes die verblijven op de Haar. Het hertenkamp heeft wel een cultuurhistorische waarde vanwege de architectuur van het houten hertenverblijf in chaletstijl. Hoeveel hertjes tel jij er?

Kruisvijver

Het Grand Canal of de Kruisvijver vormt een echte eye catcher ten noorden van het kasteel. Vanaf het eind van deze langgerekte vijver heeft men een prachtig zicht op het kasteel, waarbij de riddertoren bij mooi weer precies in het midden van de vijver weerspiegeld wordt.

Het Châtelet

De bouw van het Châtelet begint in 1893 naar ontwerp van Joseph (Jos) Cuypers, zoon van architect Pierre Cuypers. De plannen worden vaak aangepast, omdat men bij de funderingswerkzaamheden stuit op oude muurresten. Daarnaast beginnen de nieuwe muren al snel te verzakken. Het uiteindelijke resultaat is een sierlijk kasteeltje met veel hoeken, erkers, torentjes en trappen.

De geschiedenis van het Châtelet is ingewikkeld. Dat is te zien aan de vele niveauverschillen en talloze onverwachte trapjes en doorgangen. Net als het grote kasteel is het Châtelet aangepast aan de eisen van de moderne tijd. Het is een verbazende combinatie van middeleeuwse vormen en de luxe uit de periode van voor de eerste wereldoorlog.

Het Châtelet of poortkasteel is het belangrijkste bijgebouw van Kasteel de Haar. Het is niet ècht klein; het is groter dan veel Nederlandse kastelen. Oorspronkelijk is het vooral bedoeld als onderkomen voor installaties: verwarmingsketels, pompen, water- en ijskelders, opslagruimte.

Daarnaast doet dit gebouw dienst als dienstwoning voor de rentmeester, de machinist en ander personeel. Bovendien komen er wat extra logeerkamers voor gasten. Later rond 1910 komen er appartementen voor de zonen (Helin, 1888-1912) en Egmont (1890-1960) van baron Etienne en barones Hélène.

De Rozentuin 

In het park bevindt zich ook de Rozentuin, met het monument ter herinnering aan de oudste zoon van Etienne, baron Hélin van Zuylen van Nijevelt, die in 1912 op 24-jarige leeftijd bij een auto-ongeluk in Rumst bij Antwerpen om het leven kwam. In de Rozentuin zijn ruim 1.200 rozen in 79 verschillende soorten te vinden. Iedere zomer staan deze rozen prachtig in bloei.

Parkbos De Haar

In 2015 zijn er in Parkbos de Haar samen met duizenden mensen 70.000 bomen geplant. Natuurmonumenten heeft het Parkbos in dezelfde stijl aangelegd als de tuinen van Kasteel de Haar uit 1900. Er zijn vooral inheemse bomen en struiken aangeplant en bloemen gezaaid. Dit trekt veel insecten, vogels en andere dieren aan die van nature voorkomen in deze streek.

Bij een landgoed horen ook parkbomen. Daarom zijn er op markante plaatsen speciale bomen geplant, zoals de moerascipressen. Deze naaldbomen staan met hun wortels in het water en kleuren in de herfst roodbruin en verliezen hun naalden.

Klein Limburg 

Ruim 100 jaar geleden heeft tuinarchitect Copijn dit gebied ontworpen als onderdeel van het kasteelpark. Ook de bosjes (clumps genoemd) horen bij dit ontwerp. Ze vormen de overgang van het besloten Noorderpark van het kasteel naar het open Groene Hart van de veenweidegebieden.

’s Zomers kleuren de velden geel en roze met bloeiende boterbloemen en echte koekoeksbloemen. Boven de sloten vliegen de libellen op zoek naar prooien. In de herfst geniet je van de kleurenpracht van de monumentale bomen. Het is dus leuk om dit gebied tijdens de verschillende jaargetijden te bezoeken!

Boomgaard De Boswachter

Boomgaard De Boswachter is door Natuurmonumenten aangeplant op de plek waar vroeger ook een boomgaard lag. Er groeien oude fruitrassen van kersen, pruimen, appels en peren. Je kunt hier picknicken onder de bomen en in de oogsttijd ook plukken en proeven! Voor kinderen is er de fruitroute met spelletjes en weetjes over fruit, deze route is aangegeven op fruitkistjes die verspreid door de boomgaard zijn te vinden.

Haarzuilen

Het dorp is ruim 100 jaar geleden gebouwd. Om plaats te maken voor kasteel de Haar en de kasteeltuinen, liet baron Etienne van Zuijlen van Nijevelt het oude dorp verplaatsen. Het dorp met de brink is gelijk met het kasteel ontworpen. De huizen dragen dezelfde kenmerkende rood-witte kleuren als het kasteel.

Hooilanden Wielrevelt

Je loopt hier in de hooilanden van het Wielrevelt. In het voorjaar bloeien hier gele dotterbloemen, roze koekoeksbloemen en gele ratelaars. Vroeger graasden hier de koeien van het landgoed. Nu maait Natuurmonumenten deze graslanden slechts af en toe, zodat bloemen en insecten volop de kans krijgen.

Het hele jaar door zijn hier hazen te zien. Tussen februari en april rammelen hier de hazen. Dan vechten de mannetjes met elkaar om de vrouwtjes. Ze slaan elkaar met hun achterpoten en dat is altijd een heel spektakel. Dat wordt terugkomen volgend jaar.

Het Voedselbos bij de Haarijnseplas

Je staat nu op het het uitkijkpunt aan de Haarrijnseplas. In de winter zitten hier veel eenden, zoals smienten. In het voorjaar broeden er oeverzwaluwen in de speciale oeverzwaluwwand, ze vliegen af en aan met voedsel voor hun jongen.

Steek het fietspad terug over en ga rechtdoor de heuvel op het voedselbos in. Hier groeien meer dan 150 soorten eetbare planten, van noten en kastanjes tot groenten en saladesoorten; van vruchten en eetbare bloemen tot kruiden en specerijen. 

De Haarrijnseplas

De Haarrijnseplas levert een belangrijke bijdrage aan het watersysteem in Leidsche Rijn. In natte tijden fungeert de plas als opvang voor overtollig oppervlaktewater in het gebied en in droge tijden kan er water uit de Haarrijnseplas naar drogere delen worden gebracht. Hierdoor is het niet meer nodig om vervuild water uit het Amsterdam-Rijnkanaal het gebied in te laten.

Het water dat uit de bodem, de sloten en grachten naar de Haarrijnseplas wordt afgevoerd is al enigszins gezuiverd in de wadi’s, waar de eerste opvang plaatsvindt. Toch wordt het – voordat het de plas wordt ingelaten – nogmaals gefilterd, zodat het water in de plas absoluut schoon en kraakhelder is.

Oeverwallen

Toen de rivier de oude Rijn nog vrij spel had, overstroomde de omgeving van het Wielrevelt regelmatig. Door rivierafzettingen van zand en klei ontstonden hoger gelegen oeverwallen. De vruchtbare grond van rivierklei vormde een belangrijke trekpleister voor mensen. Ook de hoge ligging en de nabijheid van de rivier zorgden ervoor dat dit gebied al duizenden jaren wordt bewoond.

Wielrevelt Haarzuilens

Op oude luchtfoto's is te zien hoe het Wielrevelt vroeger bestond uit een lappendeken van akkers, graanvelden en boomgaarden. In de loop van de 20ste eeuw is door ruilverkaveling het diverse karakter van het landschap langzaam verdwenen. Toch zijn er nog elementen terug te vinden. Zoals de knotbomen, elzensingels en hoogstamboomgaarden. Natuurmonumenten probeert het oude landschap in ere te herstellen. De graanakkers herinneren aan de rijke agrarische geschiedenis van deze streek.

Foto: Rene Koster

De Romeinse Tuin

De Romeinse Tuin ontleent zijn naam aan de vorm van een Romeinse renbaan. Hier is een bijzonder detail uit het ontwerp van Copijn te vinden, de “Ha Ha”. Een Ha Ha is een wal die het zicht beperkt op de weg, waardoor het park naadloos lijkt over te lopen in het Zuiderpark, waar nu Golfclub De Haar te vinden is.

De Kapel

Als een laatste tastbare herinnering aan het oude dorpje Haarzuilens vindt men naast het kasteel de Kapel. Van het bestaan van deze Kapel wordt voor het eerst rond 1420 melding gemaakt, maar het is aannemelijk dat de Kapel nog ouder is; de toren bevat nog bouwresten van oudere datum. Ondanks dat de bevolking van Haarzuilens door de eeuwen heen in overgrote meerderheid rooms-katholiek gebleven is, ging de Kapel in de tijd van de Reformatie over in protestantse handen.

Het Grote Cour

Je bent aangekomen bij het laatste informatiepunt: Het Grote Cour. De afgelopen 10 jaar zijn de stijltuinen van Copijn flink gerestaureerd. De meest indrukwekkende restauratie is die van het Grote Cour. Dit voorplein voor de bordestrap van het kasteel is in ere hersteld naar oorspronkelijk ontwerp van Copijn. Hiervoor is het Cour met 1.800 m3 grond opgehoogd, voorzien van nieuwe paden en cirkels en is voor het eerst in 40 jaar het familiewapen in het midden van het voorplein geplant.

Je hebt nog een klein stukje te gaan en dan ben je aan het einde gekomen van de wandeling. Je hebt een uniek inkijkje gekregen om en op het terrein van Kasteel de Haar en de omgeving beter leren kennen. Zien we je volgend jaar weer?